درس یازدهم
مقایسه

  پرسش هایی از متن :
1 – یکی از راههای پروردن معانی مقایسه است.

  2 – از مقایسه به چه منظوری استفاده می شود؟

برای آنکه مفهوم و موضوع مورد نظر را روشنتر بیان کند یا شباهت ها، تفاوت ها و درجات و مراتب دو چیز را بهتر نشان داد، از مقایسه استفاده می شود.  

  3 – مقایسه معمولاً بین چه اموری انجام می گیرد؟

مقایسه معمولاً بین دو یا چند پدیده صورت می گیرد که از هر نظر قابل مقایسه باشند، مثل بین دو انسان ، دو شاعر، چند تفکر  

  4 – از شیوه ی مقایسه در ادبیات گذشته به ویژه ادبیات عرفانی سیار استفاده می شده است.

  5 – تمثیل نیز از مقایسه بهره می گیریم

  6 – در قرآن کریم نیز بارها از شیوه های تمثیل و مقایسه استفاده می شده است.

  7 – غرض از مقایسه چیست؟

روشن کردن معنی و مفهوم، بیان شباهت ها و تفاوت ها و درجات و ویژگیهای دو امر است.  

  بیاموزیم : جمله ی دعایی عربی :

باید بدانیم : عبارت «صلی الله علیه و آله» یک جمله دعایی عربی به معنی « درود خداوند براو و آلش باد» است و در فارسی رواج دارد. اگر کلمه ی «علیه» را از این جمله حذف کنیم. جمله دعایی ناقص می شود و معنای آن چنین است. «درود خداوند باد» پس باید این جمله دعایی را کامل بنویسیم:
پیامبر اسلام (ص) «صلی الله علیه و آله» فرمود: من «معلم» برانگیخته شدم.
گاهی به اختصار می نویسیم : پیامبر (ص) فرمود :
اما باید (ص) را بخوانیم «صلی الله علیه و آله»  

  خودآزمایی درس یازدهم :
1 – نمونه ای از ایات قرآنی را با راهنمایی معلم خود بیابید که در آن دو چیز مقایسه شده باشد.

خداوند گران مرتبه در مقایسه حل و باطل اینگونه تمثیل می آورد: خدا از آسمان آبی فرو فرستاد که در هر ورودی به قدر ظرفیتش سیل آب جاری شد و بر روی سیل کفی برآمد. چنانچه فلزاتی را نیز برای تجمل و یا برای اثاث و ظروف در آتش ذوب کنند مثل کفی بر آورد. خدا به مثل این برای حق و باطل مثل می زند که آن کف به زودی نابود می شود و اما آن آب و فلز که به خیر مردم است در زمین باقی می ماند. خدا مثلها را چنین می زند .(سوره رعد، آیه 17) همچنین است از مقایسه حکمت دهنده آن، تمثیل در شأن منافقان، تمثیل در ناپایداری دنیا و غیره .  

  2 – کاربرد درست کلمات زیر را بنویسید:

جاناً -> جانی ، دوماً -> دومی ، سوماً -> سومی، تلفناً -> تلفنی ، زباناً -> زبانی ، تلگرافاً -> تلگرافی ، باغات -> باغ ها، گرایشات -> گرایش ها